Paradise Lost – At The Mill

In mei 2020 bracht Paradise Lost zijn Obsidian uit. Een aantal maanden later werd de plaat door de lezers van Zware Metalen naar de top van de ZM Jaarlijst 2020 gekatapulteerd met een voorsprong zo groot dat de band duizelig zou worden zou men de blik omlaag richten naar de nummer twee. Het was niet heel verrassend daar het zestiende album van de mannen uit Yorkshire zich laat beluisteren als een Greatest Hits met alleen maar nieuwe tracks. Ook gitarist Greg Mackintosh zelf was best in zijn nopjes toen wij hem spraken over de plaat. Hij hoopte dan ook vurig de nieuwe songs live aan een publiek te kunnen voorstellen op de albumreleaseshow die voor september gepland stond. De welbekende omstandigheden gooiden echter roet in het eten en dus schakelden jullie favoriete Britten met enige tegenzin over op plan B. Het resultaat van dat plan ligt nu in de winkel want dit At The Mill is de vastlegging van de livestream die de band 5 november jongstleden de digitale snelweg op dirigeerde.

Foto: Nuclear Blast, Credit by Anne C. Swallow

In een eerdere recensie heb ik al eens mijn (uiteraard puur persoonlijke) criteria uiteengezet voor een geslaagde liveplaat. Achter een van die voorwaarden – een geluid waarin zowel de muziek als de livesfeer tot hun recht komen – kan in dit geval direct een rood kruis gezet worden. Fans waren immers niet aanwezig en dit doet, hoe je het wendt of keert, toch af aan de sfeer. De band besloot daar niet tegen te vechten en omarmde het gegeven zelfs in zekere zin. Uitdrukkelijk wilde men geen show opvoeren alsof er voor publiek gespeeld werd. En zo komt de muziek centraal te staan. Dat verklaart gelijk waarom er op de hele cd geen bindtekst te horen is. Het past de nuchtere houding die we door de jaren heen van Paradise Lost hebben leren kennen.

Het is dan ook het best om At The Mill niet te beluisteren als de nieuwe liverelease van de band, want dan gaat de plaat het niet halen bij eerdere livereleases als The Anatomy Of Melancholy of Symphony For The Lost. Zie je At The Mill echter als een kans om de een aantal van de betere songs van Paradise Lost nog eens op een andere wijze te horen, dan stelt zij op geen enkele wijze teleur. Het geluid van de release is namelijk goed, maar vrij droog en lang niet zo rijk georkestreerd als op de studio-albums, laat staan als op Symphony For The Lost. En juist dat maakt dat we details horen in lagen die vaak wat dieper in het geluid liggen. Wat te denken van de donderende en kletterende baspartijen die in Widow en Fall From Grace direct de aandacht vragen, of de bijna punky “attack” waarmee Blood And Chaos gebracht wordt? Maar natuurlijk zijn het de rijke gitaarlijnen van Mackintosch (de man strooit er weer eens mee of het pepernoten zijn) die lekker ver naar voren worden geschoven terwijl Holmes het gebrek aan ambiance lijkt te willen compenseren met een verbeten aanval op de microfoon die we niet altijd bij hem zien of horen.

De setlist is als je mag verwachten bij een gelegenheid als deze. Natuurlijk komen er een aantal songs van de nieuwe plaat voorbij. Drie stuks om precies te zijn, al dan niet toevallig de eerste drie tracks van Obsidian: Darker Thoughts, het onder je huid kruipende, aan Icon herinnerende Fall From Grace en Ghosts. Ze krijgen allen de uitvoering en plaats die ze past. Het even afstandelijke als gevoelige Darker Thoughts wordt zelfs – terecht – goed genoeg bevonden om de set mee af te sluiten. Voor het overige is het gebrachte gerust een heuse “Best Of”-set te noemen waarbij ook het vroege, baanbrekende Gothic niet wordt overgeslagen (doodgraver Nick mag zijn demonen nog eens van zich afschreeuwen in de titeltrack alvorens door engelenzang en warme gitaren gezalfd te worden). Van de opvolger Shades Of God wordt het onaantastbare anti-anthem As I Die gespeeld in een felle uitvoering (met weer die donderende bas) waarbij Holmes’ grunt aan het einde ook bij de emotioneel stabieleren wat nekhaartjes overeind zal zetten. Prachtig!

Een ander hoogtepunt is het statige Beneath The Broken Earth van The Plague Within (voor ondergetekende de plaat waarmee de band zich weer echt “tête de la course” meldde). De trage ritmes voelen aan als de steeds zwakker wordende hartslag van iemand die deze aarde definitief aan het verlaten is. “A light no one sees” zingt Holmes en zelden klonk hij meer ontdaan van alle hoop. Ook de zompige industriële versie van So Much Is Lost van wat Holmes het “controversiële” Host-album noemt, mag er meer dan zijn. Ineens is het contrast met de afsluitende parel Darker Thoughts niet meer zo groot. Toch is het de warme uitvoering van die laatste track waarop Paradise Lost de puntjes finaal op de i zet en nog eens laat horen waartoe de band allemaal in staat is: gevoelige warme melodieën en zuchtend verlangen worden afgewisseld met overdonderende duisternis als zouden de beide niet zonder elkaar kunnen bestaan.

Het is te hopen dat er een tijd komt dat we naar onze muziekcollectie kijken en ons met enige verbazing afvragen hoe dat ook alweer zat met die concertregistraties zonder publiek die we in 2021 toevoegden. In die zin wordt op At The Mill de tijd gevangen. Maar ook zonder die historische connotatie is dit een fijne verzameling songs gespeeld door een gemotiveerde band in een setting die je soms dingen doet horen die je eerder niet hoorde.

Label:

Nuclear Blast Records, 2021

Tracklisting:

  1. Widow
  2. Fall From Grace
  3. Blood and Chaos
  4. Faith Divides Us – Death Unites Us
  5. Gothic
  6. Shadowkings
  7. One Second
  8. Ghosts
  9. The Enemy
  10. As I Die
  11. Requiem
  12. No Hope In Sight
  13. Embers Fire
  14. Beneath Broken Earth
  15. So Much Is Lost
  16. Darker Thoughts

Line-up:

  • Nick Holmes – Vocalen
  • Greg Mackintosh – Gitaar
  • Aaron Aedy – Gitaar
  • Steve Edmondson – Basgitaar
  • Waltteri Väyrynen – Drums

Links: